Stichting Kafkabrigade

'Een functioneringsgesprek met je algoritme?' nu online te lezen

Wanneer organisaties het handelen van mensen delegeren aan software, heeft dat gevolgen voor de verantwoordelijkheidsvraag. Hoe dient het bestuursorgaan ‘corrigerend op te treden’ wanneer het niet om een (directe) menselijke fout gaat, maar om een machinegedreven fout?

Het klachtrecht kan hierbij helpen: het biedt de mogelijkheid om mensen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid wanneer algoritmes feitelijk handelen. Want als we de keuzes die een algoritme maakt slechts zien als een technische handeling, dan is dit het punt waarop verantwoordelijkheid verdwijnt en de menselijke maat verloren gaat. Widlak en Al Khatib laten zien dat er zowel een directe verantwoordelijkheid is aan te wijzen, als een indirecte verantwoordelijkheid. Zij werken dit praktisch uit, mede vanuit een onderzoek naar de wetsgeschiedenis.

Het artikel is dit jaar in nummer 2 van het Tijdschrift voor Klachtrecht gepubliceerd en nu online te lezen.

Lees het volledige artikel

Kick-off Duurzaam Digitaal Groningen

Eind september vond de kick-off van Duurzaam Digitaal Groningen plaats: het eerste event van de gemeente Groningen in een reeks bijeenkomsten over digitalisering en overheid. Data wordt immers steeds belangrijker in onze samenleving.

Ronald Damhof, Chief Data Officer van het ministerie van Justitie en Veiligheid, gaf tijdens de kick-off een lezing. De benodigde voorwaarden voor overheidsprofessionals om datagedreven te werken, en de rol die gemeenten daarbij spelen kwamen zoal aan bod.

Professionals die werken aan digitalisering van gemeenten en andere instanties uit de (semi)publieke sector vormden het publiek. Aansluitend op de lezing van Damhof was er een verdiepende tafelsessie, waarbij Stichting Kafkabrigade de rol van discussieleider op zich nam.

Lees meer

JenV Dataconferentie

Er zijn grote problemen in de datahuishouding van de overheid. Zo is er geen overzicht van gegevensstromen, kunnen wettelijke eisen niet altijd nageleefd worden en kan het recht op inzage maar beperkt gerealiseerd worden. Het ministerie van Justitie en Veiligheid organiseert deze maand een conferentie over de datalevenscyclus, waarmee zij aandacht wil organiseren voor de grondoorzaken hiervan.

Stichting Kafkabrigade verzorgt de keynote op deze conferentie. Medewerkers van het ministerie die betrokken zijn bij de vorming van databeleid en de uitvoering daarvan kunnen na de lezing aansluiten bij een open tafelgesprek.

Klik hier voor meer informatie

Arjan Widlak en Eva González Pérez ontvangen Brüll-prijs tijdens symposium 'Van informatie-uitwisseling en rechtsbescherming’

Op 11 november 2022 organiseert Stichting Kritisch Commentaar Fiscale Wetgeving en Fiscaal Beleid een symposium met als thema 'Van informatie-uitwisseling en rechtsbescherming’. De Stichting reikt periodiek de Professor Dieter Brüll-prijs uit aan personen of instellingen die de Nederlandse belastingdienst, de belastingrechter of de fiscale wetgever kritisch hebben gevolgd.

Dit jaar mogen Arjan Widlak en Eva González Pérez de prijs in ontvangst nemen. De laatste keer dat de prijs werd uitgereikt, was in 2016.

Verschillende sprekers, waaronder de prijswinnaars, zullen bij het symposium een voordracht houden. Na afloop is er een borrel. Iedereen kan zich gratis aanmelden door een mail te sturen naar profdrdbrullprijs@gmail.com.

Meer informatie

Evaluatie van de Uitvoeringswet AVG

De AVG kent iedereen, maar de Uitvoeringswet Algemene Verordening Gegevensbescherming - UAVG in 't kort - misschien niet. Deze wet vult de ruimte in die Europese lidstaten hebben om op bepaalde specifieke punten nationale regelingen te treffen. De UAVG regelt bijvoorbeeld de oprichting van de Autoriteit Persoonsgegevens als toezichthouder op de AVG en de meldplicht voor datalekken. Maar de UAVG regelt ook de zeer ruime uitzondering in Nederland op artikel 22 van de AVG voor geautomatiseerde besluitvorming, althans waar dat geen profilering is en een wettelijke verplichting of noodzakelijk voor de vervulling van een taak van algemeen belang.

Lees verder

Administratieve rechtvaardigheid in de digitale tijd

In Nederland is er geen overzicht van gegevensstromen, is correctie van gegevens nauwelijks geregeld, en gaat de betekenis van gegevens makkelijk verloren. Die ondoorzichtige opzet van de ‘bureaucratische cloud’ leidt tot onrecht. Een signaal of een gegevenswijziging op de ene plek kan leiden tot onbekende gevolgen bij een onbekend aantal andere organisaties. De mogelijkheid van burgers om zich hiertegen te verweren is zeer beperkt. Daarom staat de digitalisering van de overheid in Nederland op gespannen voet met een rechtvaardige omgang met burgers. Dit moet anders, en dat kán ook.

Lees verder

Kitty Koelemeijer podcast over Volwassen Digitale Overheid

Kitty Koelemeijer is hoogleraar, toezichthouder en ondernemer. In haar tweewekelijkse podcast heeft zij gesprekken technologie, innovatie, management en ondernemerschap. En over economie, psychologie en artificial intelligence.

Arjan Widlak was te gast bij Kitty Koelemeijer. Kitty spreekt met Arjan over de oorzaken en gevolgen van bureauratisch falen. Arjan geeft toelichting op digitalisering als verdelingsgvraagstuk, de toeslagenaffaire, de noodzaak voor databegroting en de rol van zijn Stichting Kafkabrigade. Ook zijn boeken De Digitale Kooi en Volwassen Digitale Overheid komen aan de orde. Met veel voorbeelden en tips voor burgers en ondernemers. De aflevering is te beluisteren via de bekende audiokanalen, en er is een video-opname te bekijken op YouTube.

Beluister via Spotify

Straf bij voorschot

Kamer is kritisch over Landelijke aanpak adreskwaliteit, maar mist dat deze vorm van toezicht leidt tot uitsluiting van burgers van belangrijke dienstverlening, in afwachting van hun succes om aan een omgekeerde bewijslast te voldoen.

Afgelopen donderdag debatteerde de Kamer over een wetsvoorstel dat de Landelijke aanpak adreskwaliteit (LAA) een wettelijke  status moet geven. Net als SyRI of het Inlichtingenbureau is dit een brede samenwerking die gegevens samenbrengt en signalen van fraude aan gemeenten levert. Alert geworden door de toeslagenaffaire toonden zowel de Kamer als de staatssecretaris zich kritisch. Maar blijkbaar is voor beiden de uitwerking van LAA onbekend. Burgers worden hier uitgesloten van een onbekende - maar belangrijke - hoeveelheid dienstverlening, in afwachting van hun succes om aan een omgekeerde bewijslast te voldoen.

Lees verder

Parlementaire enquête naar fraudebeleid en dienstverlening van start

"Wij zullen als één team dit onderzoek gaan uitvoeren, los van onze politieke kleur", zei voorzitter Belhaj. "De onbeantwoorde vragen en het geschonden vertrouwen in de rechtsstaat is voor de Tweede Kamer de reden om haar zwaarste instrument in te zetten.

Gisteren, 3 februari 2022, markeerde een constituerende vergadering de start van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening. De leden willen "als één team dit onderzoek gaan uitvoeren, los van onze politieke kleur", sprak voorzitter Belhaj tijdens de vergadering." De commissie gaat onderzoekdoen naar de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij overheidsdiensten. Daarbij kijkt de commissie wat er in de dienstverlening aan burgers is misgegaan en of burgers mogelijkheden hadden om op te komen tegen besluiten van de overheid. Om het fraudebeleid te onderzoeken, gaat de enquêtecommissie onder andere naar de rol van de Tweede Kamer en het gebruik van discriminerende risicoprofielen kijken.

Eerder formuleerde de tijdelijke commissie Fraudebeleid en Dienstverlening (TCFD) een onderzoeksvoorstel. Arjan Widlak van Stichting Kafkabrigade was één van de deskundigen die daarvoor werd geraadpleegd. De Tweede Kamer stemde op dinsdag 1 februari 2022 voor het onderzoeksvoorstel om een parlementaire enquête uit te voeren naar fraudebeleid en dienstverlening.

Meer op tweedekamer.nl

25 januari: Boekpresentatie 'Volwassen Digitale Overheid'

U kunt zich aanmelden voor de online presentatie

Het nieuwe boek van Arjan Widlak, directeur van Stichting Kafkabrigade, zal op 25 januari 2022 worden uitgereikt aan een Kamerlid van de oppositie, Senna Maatoug (GL), en een Kamerlid van de regeringspartijen, René Peters (CDA), in een online presentatie. Volwassen Digitale Overheid geeft een overzicht van de digitale overheid als geheel, wat nodig is voor openbaar bestuur met een menselijk gezicht in een digitale tijd. Daarnaast is het een appèl aan politiek en bestuur, omdat het laat zien waar de inrichting van de digitale infrastructuur ook oorzaak is van een democratisch tekort. Iedereen kan de boekpresentatie bijwonen.

Lees verder